Çocuk enfeksiyon hastalıkları çocukların geçirdiği hastalıkların bir çoğunun genel adıdır. Bu hastalıklar çocuklarda kalıcı izler bırakabilir.
Kimi zamanda gerekli müdahale zamanında yapılmazsa ölümle sonuçlanabilir.
Bu yüzden sürecin sağlıklı ve kontrollü atlatılması gerekir. Geri kalmış ve daha yeni gelişmekte olan ülkelerde bu hastalıklara daha sık rastlanılır.
Çocuğun bağışıklık sistemi enfeksiyonlara karşı dirençsizidir. Erken tanı bu yüzden önem arz etmektedir.
Erken tanı ve müdahale olmazsa mutlaka kalıcı bir iz kalacaktır. Çocuklarınızın rutin sağlık kontrollerine dikkat etmekte fayda vardır.
Çocuk Enfeksiyon Hastalık Türleri
Çocuk enfeksiyon hastalıkları kendi içinde enfeksiyonun oluştuğu bölgeye göre isimler alır. Bu hastalıklar derecesine göre farklı seviyelerde risk oluşturur.
Solunum Yolu Enfeksiyonları
Solunum yolu enfeksiyonları çocukluk çağında görülen bir hastalıktır. Sıklıkla rastlanılır.
Çocuğun sağlık düzeyini önemli ölçüde etkiler. Solunum yolunda kendini gösterir.
Türleri;
Akut Bronşiyolit: Burun akıntısı, öksürük, ateşlenme, iştahsızlık gibi standart üst solunum yolu enfeksiyon belirtileri ile başlar.
Ancak zamanla hızla ilerleme göstererek solunumu zorlaştırır. Tedavi sağlanmazsa ölümle sonuçlanabilir. RSV, kızamık virüsü, rinovirüsler, HPIV gibi durumlar başlıca etmenlerdir.
Soğuk Algınlığı: Çocuk enfeksiyon hastalıkları arasında olan soğuk algınlığı virüslerin birçoğundan etkilenmektedir.
Bu virüsler başlıca rinovirüs ve koronavirüslerdir. Soğuk algınlığı hem çocuk hem de yetişkinlerde görülen bir türdür.
Yaşa bağlı olarak hastalığı geçirme sıklığınız değişir. Yaş ilerledikçe sıklık azalır. Soğuklar, klimalı ortamlar, mevsim geçişleri hastalık için ortam oluşturur.
2 gün kuluçka süresinden sonra 1-2 hafta içerisinde toparlanıp iyileşebilirsiniz. Burun akıntısı, hapşırma, öksürme gibi belirtileri vardır.
Hastalığın yayılması ile orta kulak iltihabı, sinüzit, bronşit, pnömoni gibi komplikasyonlar ortaya çıkmaktadır.
Akut Larenjit: Akut larenjit olduğu zaman enfeksiyondan dolayı hava yollarında ‘’krup’’ denilen ödem oluşur ve hava yolları daralır.
Ateşlenme, ses kısıklığı, havlar şekilde öksürme, iştahsızlık hastalığın belirtileridir.
İleri düzeyde akut larenjit olursa solunumun gerçekleşmemesinden dolayı ölüm gerçekleşebilir. Bu hastalığa en çok sebep olan HPIV’lerdir.
Grip: Çocuk enfeksiyon hastalıkları arasında dünya genelinde önemli olan bir hastalıktır. Ölüm ile sonuçlanabilmektedir. Kış ve bahar aylarında görülür, Bulaşıcıdır.
Baş ağrısı, bitkinlik, ani ateş ve titreme, kusma, karın ağrısı gibi belirtileri vardır. Sebep olduğu komplikasyonlar ise bronşit, zatürre ve otitis media’dır.
Epiglottit: Dilin arka kısmında bulunan gırtlak kapağının iltihaplanması sonucu oluşan bir hastalıktır. Acilen müdahale gerektirir.
Ağızdan gelen salya ve ateş ile kendini gösterir. Çocuklarda menenjit ve pnömoniye de sebep olabilir. Hastane ortamında tedavi sağlanır.
Çocuklar Hangi Hastalıklar da Çok Öksürür?
Tonsillofaranjit: Bu hastalığa neden olan bakteri çeşitleri değişmektedir. Viral bir hastalıktır. Genel olarak virüslerden kaynaklanır. Hastalığın görüldüğü yaş grubu 4-7 arasıdır.
Boğaz ağrısı, ateş, burun akıntısı, boğazda ödem gibi belirtileri vardır. Antibiyotik tedavisi gerekmektedir.
Pnömoni (zatürre): Pnömoni çocuk enfeksiyon hastalıkları grubundadır. Akciğerdeki hava keseciklerinin iltihaplanması sonucu oluşur. Çocuğun yaşına, bağışıklığına göre hastalığın seyri değişir.
Hastalığın en büyük sebebi pnomokok bakterisidir. Viral akut solunum yolu ile başlayan hastalık daha sonra zatürreye dönüşür.
Hızlı soluk alıp verme, göğsün ve karnın içe çekilmesi, öksürük, ateş gibi belirtileri vardır. Tedavisi hastane ortamında antibiyotikle yapılmaktadır.
Otitis Media (orta kulak iltihabı): Kısa ve daha az kıvrımlı östaki borusu hastalığın riskini arttırmaktadır. 2 yaşın altındaki çocuklarda daha sık görülür.
Evde sigara içilmesi riski arttırır. Virüsler ve zatürrede etkili olmaktadır. Kulak ağrısı, huzursuzluk, ağlama, kulak akıntısı gibi belirtileri vardır. Tedavi doktor tarafından yapılmaktadır.
Astım: Kronik bir akciğer hastalığıdır. Hava yolu solunum yolunun kasılması sonucu daralır. Solunum yollarında tıkanma olur ve ileride kendini astım nöbetleri ile göstermeye başlar.
Stres ve çevre nöbetlerin sıklığını etkiler. Sigara, toz, sprey, parfüm deterjan gibi maddeler uzak durulması gereken şeylerdir.
Akciğer fonksiyonları tedavi edilmezse bozulabilir. Düzenli doktor kontrolü gerekir.
Sinüzit: Yüz ve kafa kemiklerinin aralarının iltihaplanması sonucu oluşan çocuk enfeksiyon hastalıkları arasındadır. Grip ve diğer solunum yolu hastalıkların etkisindedir.
Burun tıkanıklığı, baş ağrısı, huzursuzluk, ağlama gibi belirtileri vardır. Doktor tarafından tedavi uygulanır.
İdrar Yolu Enfeksiyonları
İdrar yolu enfeksiyonu idrar yollarında oluşan çocuk enfeksiyon hastalıkları türüdür. Çocuk yeni doğduğunda bu enfeksiyon kızlara oranla erkeklerde daha sık görülür.
3-6 yaş dönemi çocuklarda ise görülme oranı kızlarda daha sıktır. En fazla görülen yaş grubu ise 2-4 yaşlardır.
Genetik yatkınlık, mantarlar, virüsler, kıl kurdu, cinsel istismar, küvette banyo yapma gibi nedenler durumu tetikler. Kızlarda idrar yolunun kısa olması idrar yolu enfeksiyon hastalıkları için kapı açar.
İdrar yaparken yanma, sık idrara çıkma, ateş ya da az idrara çıkma, idrarını tam yapamama gibi belirtileri olabilir.
Antibiyotik ile tedavi sağlanır. Bol su tüketilmelidir. Erkek çocuklarda fimozis varsa sünnet edilmelidir.
Bebek ve Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonu
Döküntülü Hastalıklar
Çocuk enfeksiyon hastalıkları olarak bilinen hastalıklardan biri de döküntülü hastalıklardır.
Sıklıkla çocukluk döneminde görülür. Döküntüye neden olan hastalığın ne olduğuna bakmak için döküntünün başladığı bölge dikkate alınır.
Ciltte renk değişiklikleri olabilir. Kalıcı komplikasyonlar ya da ölüm ile sonuçlanabilir.
Döküntülü hastalıklar şu şekildedir;
Menenjit: Menenjit beyin zarının iltihaplanmasıdır. Tedavi edilmezse ölüme ya da sakatlığa sebep olabilir.
Hastalık birçok sebepten ortaya çıkabilir. Üst solunum yolu enfeksiyonu hastalığın başlangıcıdır. Kafa içi basıncın artması ile devam eder. Antibiyotikle tedavi sağlanır.
Tetanoz: Kasılmalara neden olan her yaşta karşımıza çıkabilecek bir hastalıktır. Çeşitli yolardan ulaşabilir.
Steril olmayan aletler kullanıldığında, vücudunuzda yara varsa bunlar bulaşmasına açık kapıdır.
Çocuk enfeksiyon hastalıkları arasında olan tetenozun kuluçka süresi 2-14 gün arasındadır. Yerinde duramama, baş ağrısı gibi belirtileri mevcuttur.
Daha sonra çiğneme, yutma güçlüğü ve kasılmalar ortaya çıkar. En iyi tedavi yöntemi aşıdır.
Kabakulak: Tükürük bezlerinin şişliği ile kendini gösteren bulaşıcı bir hastalıktır. Çift taraflı veya tek taraflı kendini belli eder. Virüsten 16-18 gün sonra kendini gösterir.
Ateş, baş ağrısı, iştahsızlık gibi belirtileri vardır. Önce ilk bez şişer daha sonra diğer bez şişer. Tedaviye destek amaçlı ağrı kesici kullanılabilir.
Difteri: Büyük çocuklar, ergenler ve yetişkinlerde görülebilir. Kuluçka süresi 1-5 gün arasındadır. Hasta olan ya da bu hastalığı taşıyan kişi tarafından hastalık bulaşabilir.
Boğazda gri-beyaz renkler olabilir. Burun kanaması ya da akıntısı belirtiler arasındadır. Antibiyotik ve destekleyici tedavi tercih edilebilir.
Çocuklarda İlk Yardım Nasıl Yapılmalı?
Ciltte Döküntüye Neden Olan Çocuk Hastalıkları
Herpes Simpleks: Çocuk enfeksiyon hastalıkları arasında olan Herpes Simplekse sebep olan virüsün Tip1 ve Tip2 olarak isimleri vardır.
HSV Tip1 bel üstüne HSV Tip2 bel altında etki gösterir. Vezikül ile kendini gösterir.
Poliomiyelit: Bu hastalık tip1, 2 ve 3 hastalığa sebep olur. Damlacık enfeksiyon veya fekal-oral yol ile yayılır. Türkiye’de görülmemektedir.
Kızıl: Hastalığın kuluçka süresi 4-5 gündür. Ateş, boğaz ağrısı, bademcikte iltihaplanma ile kendini gösterir. Dil üzerinde çilek görünümü oluşur. 4-5 gün döküntü olur sonra cilt soyularak iyileşir.
El-Ayak-Ağız Sendromu: Bu hastalık daha çok çocuklarda görülen enfeksiyon hastalıkları türündendir. Yaz aylarında kendini gösterir. Vezikül şeklindedir. Bir hafta sonra kişi iyileşir.
Boğmaca: Genelde bebeklerde sıklıkla görülen tehlikeli bir hastalıktır. Solunum yolu ile yayılan bulaşıcı bir hastalıktır.
Bronşlarda hasara ve ödeme neden olur. Belirtiler çocuğun bağışıklık durumuna göre değişir. Hastalıktan 2 hafta sonra nöbetler kendini göstermeye başlar.
Çığlık adı verilen nöbetler 2-6 hafta arası sürebilir. Antibiyotik tedavisi yapılır. Yeterli sıvı alımı ve beslenme önemlidir.
Yılancık: Sıklıkla yüz ve ekstremitlerde görülür. Lezyonlar şeklinde görülür. Ateş baş ağrısı belirtiler arasındadır. Bağışıklık zayıfsa ölüme yol açabilir. 1-2 hafta içerisinde iyileşebilir. Antibiyotik ile tedavi edilebilir.
Sık Enfeksiyon Geçiren Çocuklar
Kızamık: Çoğunlukla çocukluk yıllarında görülen bu çocuk enfeksiyon hastalıkları içinde olan kızamığa virüs sebep olmaktadır.
Eğer çocukken kızamık geçirmediyseniz yetişkinlikte geçirebilirsiniz. Grip gibi başlayan hastalık ileriki evrelerde kendini toplu iğne başı büyüklüğünde yanak iç kısmında beyaz lekeler olarak gösterir.
Hastalıktan yaklaşık 3-4 gün sonra döküntüler oluşur. 10-14 gün kuluçka süresi vardır.
Kulak arkasından başlayan döküntüler daha sonra diğer bölgelerde de kendini gösterir. Kızamık aşısı 15-18 ayları arasında vurulmalıdır.
Kızamıkçık(Rubella): Enfeksiyon hastalıkları arasında olan kızamıkçık virüsü ile ortaya çıkar. Yetişkinlerde ve çocuklarda görülür. Döküntüler enseden başlar.
En önemli belirtisi lenf bezlerinde şişme olmasıdır. Anne hamilelikte gebe kalırsa bebekte zeka geriliği, mikrosefali, büyüme geriliği gibi hastalıklar ortaya çıkar.
Altıncı Hastalık: Hastalığın sebebi herpes tip 6 virüsüdür. Belirtiler ateş, boğazda kızarıklık, huzursuzluktur. 4-5 gün süren ateşten sonra pembe renkli döküntüler kendini gösterir. Mevsimsel bir hastalık değildir.
Suçiçeği: Daha çok üç yaş altında görülen bu hastalığın sebebi VZV virüsüdür. Eğer hastalığı geçirmediyseniz ileride geçirme ihtimaliniz vardır.
Bu durum bağışıklık sisteminize bağlıdır. Hafif ateş ile başlar ve yüz ve gövdedeki döküntüler ile devam eder. Patlatılırsa kalıcı lekeler oluşur.
Beşinci Hastalık: Beşinci hastalığın etkeni virüstür. Çocukluk, ergenlik, yetişkinlikte görülebilir. Oral yoldan ya da burundan yayılabilir.
Her iki yanakta kızarıklık belirtisi ile bilinir. Makülopapüler döküntüler vardır. İyileştikten sonra güneş ışığı, stres, sıcak gibi durumlar hastalığı tekrar tetikleyebilir.
Sindirim Sistemi Enfeksiyonları
Sindirim sistemi çocuk enfeksiyon hastalıkları arasında en çok karşılaşılan tür ishaldir. Çocukluk yıllarında görülür. Bebeklerin ölüm nedenleri arasındadır.
İshal: Birçok mikroorganizma ishale sebep olabilmektedir. Dizanteri, kolera, tifo gibi hastalıklar ishali tetiklemektedir. Bakterinin nasıl kapıldığı kişiden kişiye değişir.
Eğer bağışıklığınız güçlüyse süreç kolay atlatılır. Hijyenik olmayan kalabalık ortamlarda ise hastalık seyrini ağır göstermektedir. Bağırsaklarda enfeksiyon olmasından dolayı karşılaşılan bir hastalıktır.
Sulu dışkı, sindirilmemiş gıdalar, ateş, iştahsızlık gibi belirtileri mevcuttur. Kaybedilen sıvının çocuğa sürekli enjekte edilmesiyle tedavi sağlanır. Bol miktarda elektrolik içeren sıvılar tüketilmelidir.
Muz, şeftali, patates gibi gıdalar tüketilebilir. Yağsız yoğurt ve et yenebilir. Bebeklerde anne sütü içirme sıklığı arttırılabilir.
Çocuk enfeksiyon hastalıkları bu şekildedir. Hastalıklara dikkat edilmeli gerekli önlemler zamanında alınmalıdır. Aşılar düzenli yapılmalı ve kontroller sağlanmalıdır.
El yıkama alışkanlığı edilmelidir. Toplu ortamlarda hijyen kurallarına dikkat edilmelidir.
